Zachowek

Opracowała: Magdalena Cheda-Gocał, według stanu prawnego na dzień 05 grudnia 2022 r. 

Zachowek, czyli co należy się bliskim po śmierci krewnego?

Zachowek jest uprawnieniem do udziału w majątku po zmarłym krewnym. To zabezpieczenie rodziny na wypadek szczególnych zapisów w testamencie. W przypadku, gdy spadkodawca pominął w testamencie poszczególnych członków swojej rodziny mogą oni dochodzić swoich praw do pozostawionego w spadku majątku. Zachowek należy się również wówczas, gdy majątek nie został podzielony testamentem tylko darowiznami. 
Do zachowku uprawnione są:

Należy pamiętać, że dalsi członkowie rodziny nie są uwzględniani w prawie do zachowku! Zachowek nie przysługuje również rodzeństwu spadkodawcy, osobom wydziedziczonym przez spadkodawcę, osobom, które zrzekły się dziedziczenia, osobom, które odrzuciły spadek, a także małżonkom w przypadku rozwodu lub separacji. 

Jak obliczyć zachowek? Na początku należy ustalić udział spadkowy, który przysługiwałby uprawnionemu do zachowku z mocy ustawy. Następnie mnoży się udział spadkowy przez 1/2 lub 2/3 (w zależności od odpowiednich przesłanek zawartych w art. 991 Kodeksu Cywilnego). Ustala się wartość czynną spadku. W kolejnym kroku obliczana jest kwota zachowku poprzez pomnożenie wartości czynnej spadku przez obliczony wcześniej ułamek. Na koniec należy odjąć od obliczanej kwoty zachowku wartości otrzymanych od spadkodawcy darowizn, jeśli miały one miejsce. 

Roszczenie o zachowek może być dochodzone przed sądem w drodze powództwa o zapłatę zachowku. Aby wniosek został rozpatrzony osoba, która go składa zobowiązana jest do uiszczenia opłaty sądowej, która wynosi 5% wartości przedmiotu sporu. Czas na złożenie wniosku o zachowek to 5 lat od daty śmierci spadkodawcy.

Więcej szczegółowych informacji związanych z zachowkiem udzielą prawnicy z Kancelarii Gocal.